Theo báo cáo từ DeepStrike, năm 2025 dự kiến có tới 6,5 tỷ cuộc tấn công bằng malware, tăng so với 6,2 tỷ trong năm 2024. Điều này cho thấy malware tiếp tục là mối đe dọa nghiêm trọng đối với doanh nghiệp, tổ chức và người dùng cá nhân. Để phòng tránh hiệu quả, bước đầu tiên là hiểu rõ đặc điểm của từng loại malware và cách nhận biết.
Dưới đây là mười loại malware phổ biến nhất hiện nay và những dấu hiệu nhận diện cơ bản.
1. Virus
Virus có khả năng tự nhân bản và lây lan qua email, website hoặc quảng cáo độc hại. Máy tính nhiễm virus thường hoạt động chậm, xuất hiện các tệp lạ hoặc bật thông báo bất thường.
2. Worm
Worm có thể tự lây lan mà không cần thao tác người dùng. Chúng thường ẩn trong các tệp tài liệu hoặc phần mềm làm việc. Hệ thống nhiễm worm thường bị tiêu hao tài nguyên và băng thông đột ngột.
3. Trojan
Trojan giả dạng phần mềm hợp pháp để người dùng tải về và mở đường cho hacker xâm nhập. Máy nhiễm trojan thường bị truy cập trái phép, thay đổi cấu hình hoặc mất dữ liệu.
4. Spyware
Spyware âm thầm theo dõi hoạt động người dùng, thu thập dữ liệu cá nhân và thậm chí là vị trí. Dấu hiệu nhiễm spyware gồm trình duyệt tự chuyển hướng hoặc tài khoản bị truy cập trái phép.
5. Adware
Adware hiển thị quảng cáo độc hại và làm giảm hiệu suất máy. Máy nhiễm adware thường xuất hiện pop up bất thường hoặc trình duyệt tự mở trang lạ.
6. Ransomware
Ransomware mã hóa toàn bộ dữ liệu và yêu cầu chuộc tiền để mở khóa. Đây là một trong những loại malware gây thiệt hại nặng nề nhất, có thể khiến doanh nghiệp phải ngừng hoạt động.
7. Fileless Malware
Fileless malware hoạt động trực tiếp trong bộ nhớ mà không để lại dấu vết trên ổ cứng, khiến phần mềm bảo mật khó phát hiện. Hệ thống nhiễm loại này thường có hành vi bất thường mà không rõ nguyên nhân.
8. Rootkit
Rootkit ẩn sâu trong hệ điều hành, vô hiệu hóa phần mềm bảo mật và cho phép kẻ tấn công chiếm quyền điều khiển máy tính. Dấu hiệu thường rất khó nhận biết và đòi hỏi công cụ chuyên sâu để phát hiện.
9. Bot và Botnet
Bot biến thiết bị thành một phần của mạng máy tính bị điều khiển từ xa để thực hiện tấn công DDoS, gửi spam hoặc đánh cắp dữ liệu. Thiết bị nhiễm botnet thường tiêu hao băng thông bất thường.
10. Keylogger
Keylogger ghi lại thao tác bàn phím để đánh cắp tài khoản, mật khẩu và thông tin nhạy cảm. Người dùng có thể nhận thấy máy tính phản hồi chậm hoặc xuất hiện đăng nhập không rõ nguồn gốc.
Cách phòng tránh malware hiệu quả
Doanh nghiệp và người dùng cá nhân có thể giảm thiểu nguy cơ bằng các biện pháp sau:
• cập nhật phần mềm thường xuyên để vá lỗ hổng
• cài đặt phần mềm diệt virus và tường lửa đáng tin cậy
• tránh bấm vào liên kết hoặc tệp đính kèm không rõ nguồn gốc
• áp dụng xác thực đa yếu tố (MFA)
• triển khai chiến lược bảo mật Zero Trust
• đào tạo nhân viên nâng cao nhận thức về an ninh mạng
Việc kết hợp biện pháp kỹ thuật và đào tạo nhận thức là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro từ malware.
ASIC Cybersecurity cung cấp các giải pháp từ phòng chống đến giám sát và phản ứng trước mối đe dọa, phù hợp cho mọi loại hình doanh nghiệp và tổ chức. Doanh nghiệp có thể liên hệ để được tư vấn chuyên sâu về chiến lược bảo mật ứng dụng, endpoint, mạng và dữ liệu.
